Bayle, Pierre

1647-1706 yılları arasında yaşamış olan Fransız filozofu. Dictionnaire historique et critique [Tarihsel ve Eleştirel Sözlük] adlı biyografik bir eserin yazan olan Bayle, kadîm zamanların, Ortaçağ ile modem dönemlerin önemli politik tarihî kişiliklerinin, filozof ve teologlarının düşüncelerini aktarır. O bu incelemesinde, filozofların görüşlerinde içerilen çelişkileri ortaya koyar, İlkçağdan kendi zamanına dek olan filozofları eleştirel bir gözle ele alır. Bu incelemenin kendisini her tür felsefe ve teolojiyle ilgili olarak tam bir kuşkuculuğa götürdüğü Bayle, felsefî akıl yürütmenin evrensel bir septisizme yol açtığını, doğanın ise insanı körü körüne inanca zorladığını savunmuştur. Rasyonel çaba ve çalışmanın değersiz olduğunu öne süren Bayle, yine de insanın dış dünyada varlıkların, nesnelerin varolduğu ve Tanrı'nın aldatan bir varlık olmadığı görüşünü temellendirmek için, saf inanca dayanılması gerektiğini belirtmiştir.

Ona göre, din sadece ve sadece iman temeli üzerinde kabul edilmelidir; Bayle, işte bu bağlamda, her tür görüşe hoşgörü̈ gösterilmesi gerektiğini savunur. O yanlış ve sahici olmayan bir dinin ateizme asla tercih edilmemesi gerektiğini dile getirmiştir. Öte yandan, ona göre, insan davranışını yöneten şey, akıldan ziyade tutkudur.

Yazar : YAZARINI BEKLEYEN MADDE....