belirlenimcilik

[Alm. Determinismus] [Fr. déterminisme] [İng. determinism] [Lat. determinare = sınırlama, belirleme] [es. t. icabiye]:

I- (Doğa bilimlerinde) Evrende bütün olup bitenlerin nedensellik bağlantısı içinde belirlendiğini öne süren görüş.

II- (Tanrıbilimde) Evrendeki olayların yanısıra insanın istencini de Tanrının belirlediğini öne süren öğreti.

III- (Ahlak felsefesinde)

   1- İnsanın isteme ve eylemlerinin iç ve dış nedenlerle belirlenmiş olduğunu, dolayısıyla salt bir istenç                 özgürlüğü olamayacağını savunan görüş.

Buna göre:

        a. İstenç ve eylem dış etkenlerin ürünüdür (mekanist belirlenimcilik),

        b. İnsanın istemeleri her zaman içinde bulunduğu toplumsal koşullara bağlıdır; bu koşullar istenci belirler            (toplumsal belirlenimcilik),

        c. insanın eylemlerini tarih belirler (tarihsel belirlenimcilik).

   2- İstenç ve eylemleri iç etkenlerin, ben'in, kişiliğin ürünü olarak gören anlayış.

// İstencin ve eylemin nedeni kişilik olarak alındığından özgürlüğe de yer verilmiş olur (özbelirlenim: autodeterminismus). Karşıtı bkz. belirlenmezcilik.

Yazar : YAZARINI BEKLEYEN MADDE....