ilke

[Alm. Prinzip, Grundsatz] [Fr. principe] [İng. principle] [Lat. princi- pium] [Yun. Arkhe] [es. t. mebde, umde]

Başlangıç; ilk olan; kendisinden başka bir şeyin çıktığı temel, köken; dayanak; temel neden, ilk neden. // ilkeler şu türlere ayrılır:

1– Biçimsel ilkeler (genel kurallar). (Ör. Mantıkta düşünme yasaları: çelişmezlik ilkesi vb.)

2– İçeriksel ilkeler: Bilgi içeriğini belirleyen ilkeler. (Ör. Fizikte enerjinin korunması ilkesi.)

3– Fizikötesi ilkeler (varlık ilkeleri): Yaşamın, gerçekliğin en yüksek koşulları, en yüksek temelleri türlü filozoflarda değişir. (Ör. Thales’te su, Pythagoras’ta sayı, Platon’da idea vb.)

4– Nedensel ilkeler: Bütün olup bitenlerin en yüksek nedenleri.

5– Bilgi ilkeleri: Her türlü bilginin en yüksek koşulları.

6– istenç ilkeleri ya da kılgılı ilkeler: Ahlak eyleminin en yüksek kuralları, a. genel ve nesnel geçerliği olan yasalar, buyruklar, b. Yalnızca birey için, kişi için geçerli olan öznel ilkeler (maxime).

Yazar : YAZARINI BEKLEYEN MADDE....