Merleau-Ponty, Maurice

1908-1961 yılları arasında yaşamış olan çağdaş varoluşçu düşünür. Bilinç ve ahlâkla ilgili problemler üzerinde duran Merleau-Ponty, bilinçle dünya arasındaki ilişkiyi ele almıştır.

Temel eserleri: La Structure du Comportement [Davranışın Yapısı], Phénoménologie de la Perception [Algının Fenomenolojisi], Humanisme et Terreur [Hümanizm ve Dehşet], L'Oeil et l'Esprit (Göz ve Zihin], Le Visible et L’Invisible [Görünen ve Görünmez Olan].

Bilgimizin temelinde duyumların bulunduğunu öne süren geleneksel empirizme, duyumların, deneyimin nesneleri değil de, bilimsel soyutlamalar olduğunu öne sürerek karşı çıkan Merleau-Ponty'ye göre, algı alanımız, duyumlardan oluşmaz, fakat aralarındaki mekânlarla birlikte, şeylerden meydana gelir. Algıladığımız şeyler, ona göre, empiristlerin söylediği gibi, çağrışımcı mekanizmaların yardımıyla, duyumlardan hareketle kurulmuş şeyler değildir. Empirizmle entellektüalizme, öznelcilikle realizme, ve nihayet Sartre'ın mutlak özgürlüğüyle determinizme şiddetle karşı çıkan Merleau-Ponty, 'beden- özne' kavramıyla bu karşıt akımlar arasında bir orta yol bulmaya çalışmıştır. Beden-özneyle dünya arasında diyalektik bir ilişki kuran Merleau-Ponty'ye göre, beden-özne içinde yaşadığı dünyayla ne yalnızca karşılaşır, ne de onu inşa eder veya yaratır. Beden-özne, birtakım anlamlar yüklenmiş ya da kendisinde birtakım anlamların somutlaşmış olduğu bir dünyayla karşılaşır, fakat ona kendisi de birtakım anlamlar yükler, karşılaştığı şeyleri anlamlı kılmaya çalışır.

Yazar : YAZARINI BEKLEYEN MADDE....