nirvāna

[Skr. nirvāna] [Pāli nibbāna]

Yaşamın gerekliliği olan yeniden doğum döngüsüne (reenkarnasyon) son veren ve aydınlanarak ulaşılan son aşamadır. Reenkarnasyon, Buddhizm ve Hinduizm dinlerine ait bir terimdir. Buddhizm’e göre, tüm canlılar dünyaya Nirvāna’ya erişmek amacıyla gelir.  Nirvāna’ya ulaşmak, doğum-ölüm döngüsünün sonlandırılması demektir. Her yeniden doğumda, yaşamın ürettiği her türlü isteğin, şehvetin ve öfkenin dindirilerek, aşırılıklardan uzak kalınarak, aydınlanma yolunda iyi işler yapılarak Nirvāna’ya ulaşılabilmektedir. Bu düşünce yapısı, dünyaya gelmenin, acı ve ıstıraplarla dolu bir durum olduğunu benimser ve yeniden doğmamanın Nirvana’ya erişmenin bir sonucu ve ödülü olduğuna inanır. Çünkü herhangi bir canlı dünyaya gelerek acı çeker ve bu acı ancak Nirvāna’ya erişerek sonlandırılır. Nirvāna, Eski Uygur Türkçesinde “nirvan” (kirtü öz) diye söylenir.

Kutsal metinlerden örnekler:

“İçtenlik, Nibbāna’nın yoludur kayıtsızlık ise ölümün yolu! Çabalayan kişiler ölümsüzdür, düşünmeyen kişiler ise zaten ölmüş sayılırlar (…) Böyle düşünen, dayanıklı ve her zaman büyük güçlere sahip kişiler en yüksek mutluluk olan Nibbānaya kavuşurlar” (Dhammapada 5).

“Tutku ve bağlılıktan kurtulmuş olan bilge bir kişi (bhikkhu) sonsuz huzur ve ölümsüz Nibbāna’ya kavuşmuş demektir” (Suttanipāta 25).

“Günahları kaybolmuş, şüpheleri bitmiş, derin düşünceyle özlerini uyum içinde tutup tüm canlıların iyiliğine çalışan ermişler, Brahma-Nirvāna’yı kazanırlar” (Bhagavadgītā 87).

KAYNAKÇA

Bhagavadgita. Çeviren Korhan Kaya. İstanbul: Sujala Yayıncılık, 2018. 

Dhammapa. Çeviren Korhan Kaya. İstanbul: Türkiye İş Bankası ve Kültür Yayınları, 2019.

Kaya, Korhan. Buddhizm Sözlüğü. Ankara: Doğu Batı Yayınları, 2017.

Suttanipāta. Çeviren Korhan Kaya. İstanbul: Türkiye İş Bankası ve Kültür Yayınları, 2019.

Yazar : Esra BÜYÜKBAHÇECİ (Ankara Üniversitesi)