özdeş

[Alm. identisch; Identitat (özdeşlik) ] [Fr. identique ] [İng. identical ] [Es. T. aynı ]

Bir şey’in, belirli bir t anında ve/veya değişen koşullara rağmen kendi kendisi olarak kalma durumunu ifade etmek için kullanılan felsefi bir terim. Felsefi metinlerde “özdeş” terimi yerine “aynı” terimi de kullanılmaktadır. Felsefi literatürde dahi karşılaşıldığı üzere “özdeş”, “eşit” ile karıştırılabilmektedir. Bunun bir nedeni özdeş teriminin, Aristoteles’te nicelik (numerical) ve nitelik (qualitative) ayrımına bağlı olarak farklı anlamlarda kullanılmış olmasıdır. Niceliksel açıdan özdeş olma “bir nesne” hakkında konuşuyor olma ile ilgiliyken niteliksel açıdan özdeş olma en az iki şey arasındaki bağıntıda ortaya çıkar. Bunlardan ilki yani niceliksel açıdan özdeş olma biçimsel olarak “a=a”, ikincisi ise “a=b” şeklinde ifade edilir. Eşitlik ise daha çok, karşılaştırılan en az iki şey arasında kurulan bir bağıntı durumundadır. Bir şey belirli bir bakımdan başka bir şeye eşit olabilir ancak, özdeş olan şey kendisinin eşitiyken her eşit olanlar özdeş değildirler.

KAYNAKÇA

Grünberg, Teo & Onart, Adnan. Mantık Terimleri Sözlüğü, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 1976.

Aristoteles. The Complete Works of Aristotle, Çeviren. W. A. Pickard, Editör. Jonathan Barnes, New Jersey: Princeton University Press, 1991.

Yazar : İbrahim H. ÇETRES (Mardin Artuklu Ü.);Halise AVŞAR (Dok