Sade, Marquis de

1740-1814 yılları arasında yaşamış olan Fransız yazar ve düşünür.

Sadizmin isim babası olan, sefahat düşkünlüğü ve cinsel sapkınlıkları nedeniyle birkaç kez hapse atılmış olan Sade'ın en iyi bilinen eserleri, Les Infortunes de la Vertu [Erdemle Kırbaçlanan Kadın], Les Cent Vingt Journées de Sodome [Sodome'un Yüz Yirmi Günü]’dür.

Sade'ın çoğunluk basılmamış, ahlâka aykırı olduğu gerekçesiyle yargılanmış olan eserlerinin değeri ve önemi, daha ziyade Apollinaire ve gerçeküstücüler tarafından anlaşılmıştır. Onun zaman zaman ahlâkî, zaman zaman da dinî ve dilsel bir mahiyet arzeden toplumsal kısıtlamalara karşı bir özgürlük talebinin ifadesi olan eserleri, aynı zamanda Aydınlanmanın değerlerini değeraşımına uğratır, onun dogmalarını tersyüz eder. Doğayı yüceltmenin bütün suç ve cürümleri meşrulaştırabileceğini, duyumculuğun düşünceyi duyumlarla besleme yönünde keskin bir çağrı olduğunu ortaya koyan Sade'ın tutkuyu kutsamasının, Aydınlanma aklının ahlâkî sonuçlarının sadece dürüst bir takdimi olduğu öne sürülür. Onun eserlerini dolduran fantezilerinin, rasyonel hesaplamanın tüm dizginlerini koyverip, bilime bilim olduğu için itaat eden ve ölçütü kendi vahşi etkinliği olan totaliter bir düzenin belirgin bir öncelenişi olduğu da söylenir.

Yazar : YAZARINI BEKLEYEN MADDE...