Whorf, Benjamin Lee

1897-1941 yıllan arasında yaşamış olan ünlü Amerikalı dil ve kültür filozofu.

Temel eseri Language, Thought and Reality (Dil, Düşünce ve Gerçeklik] olan Whorf, dili toplumsal bağlamına yerleştiren ilk dilbilimcilerden biri olan Edward Sapir’le geliştirmiş olduğu ünlü dilsel görelilik ilkesiyle tanınır. Dili gerek toplumların ve gerekse kavramların aynası olarak görmekle kalmayıp, gerçeklikle dil arasında sıkı bir bağ kurarak, hem gerçekliğin algılandığı şekliyle dile getirildiğini ve hem de dilin gerçekliği etkilediğini öne süren söz konusu dilbilimsel görelilik ilkesine, Sapir-Whorf hipotezine göre, bir toplum ya da kültürün dilinin o toplumun bireylerinin gerçekliği algılama ve davranış tarzı üzerinde doğrudan ve belirleyici bir etkisi vardır.

Dünyayla ilgili kavramsallaştırma ve kategorizasyonların kişinin anadilinin ihtiva ettiği yapı tarafından belirlendiğini, farklı anadilleri ya da gramerlerin farklı dünya görüşlerine yol açtığını savunan Whorf, metafiziğin sözdizimi- ne bağlı olduğunu öne sürer. Daha önce 19. yüzyıl dilbilimcileri ve kültür filozofları, özellikle de Wilhelm von Humbolt tarafından savunulmuş olan bu görüşe göre, özne-yüklemden oluşan dilsel bir yapı doğal olarak bir töz- ilinek metafiziği doğurur. Bu anlayışa göre, eğer Aristoteles farklı bir dili konuşuyor olsaydı, o zaman farklı bir mantığı benimseyecek, farklı bir kategoriler teorisine ulaşacaktı. Nitelikli araştırma ve müstakil çalışmalarıyla bu görüşü ve hipotezi daha dakik bir biçimde ifade etmeye kalkışan Whorf, bu bağlamda onu empirik bir temele oturtma gayreti içinde olmuştur.

Yazar : YAZARINI BEKLEYEN MADDE....